ABD ve Rusya’dan, COVID-19’dan Kısa Sürede Kurtulmamızı Sağlayacak ‘Patentler Kaldırılsın’ Desteği

COVID-19 salgınının tüm dünyayı etkisi altına almasının üzerinden bir yıldan uzun bir süre geçti ve bu sürede pek çok farklı ülkeden biyoteknoloji ve ilaç şirketi, COVID-19‘a karşı etkili aşılar geliştirmeyi başardı. Ancak geliştirilen tüm aşıların patentleri alındığından yeterli sayıda aşı üretmek, daha da önemlisi yoksul ülkelerin aşıya ulaşmasını sağlamak mümkün olmuyor.

Bir süredir COVID-19 aşıları için alınan patentlerin kaldırılmasına yönelik devam eden çağrılar nihayet karşılık buluyor gibi görünüyor. Hem ABD Başkanı Joe Biden hem de Rusya Başkanı Vladimir Putin, patentlerin kaldırılması çağrısına destek verdi. Avrupa Birliği ise bu konuda çekimser görüşe sahip ve hangi yönde karar vereceklerini bugün tartışacaklar.

ABD, COVID-19 aşılarının patentlerinin kaldırılmasına yeşil ışık yaktı

ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai’nin Twitter üzerinden yapmış olduğu açıklamada “Yönetim (Washington), fikri mülkiyet haklarının korunmasına fazlasıyla inanıyor, fakat pandemiyi bitirmeye hizmet etmek için COVID-19 aşılarına yönelik bu korumalardan feragat edilmesine destek veriyor” ifadelerini kullandı.

Aşı milliyetçiliği ve eşitsizliği konusunda sık sık uyarıda bulunan ve aşıların fikri mülkiyetinden vazgeçilmesini talep eden Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Biden yönetiminin patent konusundaki tutumunu “Bu, COVID-19 ile mücadelede muazzam bir an” olarak değerlendirdi.

Avrupa Birliği, patentlerin kaldırılması konusunda çekimser

Başbakan Yardımcısı Tatiana Golikova ile canlı yayınlanan bir toplantı gerçekleştiren Rus lider Putin de patent konusuyla ilgili, “COVID-19 aşıları için alınan patentlerin topluca kaldırılması konusunda Avrupa’dan, bana göre dikkate değer bir fikir duyuyoruz. Rusya elbette ki bu yaklaşımı destekleyecektir. Defalarca söylediğim gibi, maksimum kârı elde etmeye odaklanmak yerine, insanların güvenliğini garanti etmeliyiz” ifadelerini kullanarak aşı patentlerinin kaldırılmasına yeşil ışık yaktı.

Avrupa Birliği’nde ise konuyla ilgili karışık görüşler bulunuyor. Almanya Şansölyesi Angela Merkel, “üretimde ciddi karışıklıklar yaratabileceğini ve fikrin yeterli uluslararası desteğe sahip olup olmadığı konusunda şüphe duyduğunu” ifade ederek patentlerin kaldırılması fikrine karşı çıkıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise COVID-19 aşılarının “küresel kamu ürünü” olması gerektiğini ifade ediyor. AB ülkeleri liderleri bugün Portekiz’de gerçekleştirilecek bir zirvede bir araya gelecek ve konuyu detaylı bir şekilde tartışacaklar.

Patentlerin korunması gerektiğini düşünenler ne diyor?

Patent haklarının korunması gerektiğini ifade edenler; fikri mülkiyet haklarının araştırma ve inovasyonu teşvik ettiğini belirtiyorlar. Patentleri savunanlara göre fikri mülkiyet haklarının askıya alınması sanıldığı gibi aşı üretiminde bir artışa neden olmayacağı gibi gelecekteki pandemilerle mücadeleyi de tehlikeye sokacak.

Konuyla ilgili CNN International’a açıklamalarda bulunan BioNTech kurucu ortağı Dr. Özlem Türeci de aşıların üretim kapasitesinin artırılamamasının patentler değil, sürecin karmaşıklığıyla alakalı olduğunu; bu yüzden patentleri kaldırmanın dünya çapında aşıya erişimi kolaylaştırmayacağını, aksine üretimde kaosa neden olacağını dile getirerek patentlerin korunmasına destek verdi.

Türkiye, aşı patentlerinin kaldırılması konusunda hangi tarafta?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz kasım ayında gerçekleştirilen G-20 zirvesinde aşıların tüm insanlığın kullanımına sunulması çağrısında bulunurken, “Geliştirilen aşılar, mevcut adaletsizlikleri daha da derinleştirmek yerine insanlığın ortak malı olacak şekilde kullanıma sunulmalıdır. Bu çerçevede G20 platformu aşıya herkesin uygun maliyetli ve hakkaniyetli erişimini güvence altına alacak mekanizmaları hazırlamalı ve işletmelidir” şeklinde konuşmuştu. Dolayısı ile Türkiye’nin de COVID-19 aşıları için patentlerin kaldırılmasından yana olduğunu söyleyebiliriz. 

sizlere sonteknolojiler.com farkıyla sunulmuştur